In de financiële wereld verwijst speculatie, of speculatieve handel, naar het verrichten van een financiële transactie waarbij een aanzienlijk risico bestaat dat waarde verloren gaat, maar waarbij ook een aanzienlijke winst of een andere belangrijke waarde wordt verwacht.  Bij speculatie wordt het risico van verlies meer dan gecompenseerd door de mogelijkheid van een aanzienlijke winst of een andere beloning.

Een belegger die een speculatieve belegging koopt, is waarschijnlijk gericht op prijsschommelingen. Hoewel het aan de belegging verbonden risico groot is, is de belegger doorgaans meer bezorgd over het genereren van winst op basis van veranderingen in de marktwaarde van die belegging dan over beleggen op lange termijn.

Wanneer speculatief beleggen gepaard gaat met de aankoop van een vreemde valuta, staat dit bekend als valutaspeculatie. In dit scenario koopt een belegger een valuta in een poging die valuta later tegen een hogere koers te verkopen, in tegenstelling tot een belegger die een valuta koopt om een import te betalen of een buitenlandse investering te financieren.

Zonder het vooruitzicht van aanzienlijke winsten zou er weinig reden zijn om aan speculatie te doen. Het kan soms moeilijk zijn een onderscheid te maken tussen speculatie en gewone belegging, waardoor de marktspeler gedwongen wordt na te gaan of speculatie dan wel belegging afhangt van factoren die de aard van het activum, de verwachte duur van de aanhoudingsperiode en/of de omvang van de hefboomwerking van de risicopositie meten.